Obróbka plexi – cięcie i wycinanie

Pleksi jest materiałem wszechstronnym, dostępnym w różnych grubościach i wykorzystywanym do tworzenia różnego rodzaju przedmiotów i konstrukcji, m.in. stojaków i standów, rozmaitych ekspozytorów i dyspenserów. W zależności od szczegółów projektu – konieczne może być zastosowanie zaawansowanych urządzeń umożliwiających precyzyjne wycięcie kilkucentymetrowych elementów czy kilkumilimetrowych otworów, bądź prostszych, ogólnodostępnych narzędzi, pozwalających na wykonanie prostych cięć. W profesjonalnej obróbce pleksi stosuje się aktualnie przede wszystkim plotery laserowe (cięcie laserem plexi) oraz frezarki CNC. W domu czy warsztacie – proste prace na pleksi można wykonać za pomocą m.in. brzeszczotu, wyrzynarki czy wiertarki lub mini szlifierki ręcznej.

Wycinanie laserem plexi złotej lustrzanej.

Laser do cięcia plexi

Cięcie plexi laserem to metoda, która pozwala na szybką i precyzyjną obróbkę materiału, a co za tym idzie – na uzyskiwanie świetnych efektów pracy, perfekcyjnie odwzorowujących wszystkie założenia projektu. Co kryje się pod hasłem: laser do cięcia plexi? To nowoczesny, zaawansowany technologicznie ploter do cięcia laserowego – urządzenie, które umożliwia zarówno cięcie plexi na wymiar i dowolny kształt, jak i docinanie plexi i wycinanie w pleksi dowolnych otworów i wzorów oraz grawerowanie plexi. Za pomocą wysokiej klasy plotera do cięcia laserowego plexi możliwe jest opracowywanie zarówno materiału czystego / surowego, jak i pleksi zadrukowanego w technologii UV czy sitodruku.

Plexi przezroczysta na stole po cięciu laserem.

Laserowe cięcie plexi – technika cięcia pleksi

Cięcie plexi laserem to nowoczesna metoda obróbki szkła akrylowego, w której przecinanie, docinanie i wycinanie w plexi realizowane jest przez skierowanie w odpowiednie miejsce wiązki lasera. Urządzenie jest sterowane elektronicznie, a cały proces cięcia – zaprogramowany cyfrowo, co umożliwia wykonanie dowolnej ilości identycznych produktów z plexi, z zachowaniem całkowitej powtarzalności i idealnego odwzorowania projektu, niezależnie od stopnia jego skomplikowania.

W tej technologii wiązka lasera zastępuje tradycyjne noże czy różnego rodzaju wyrzynarki i tarcze do wycinania, minimalizując straty materiału podczas cięcia i umożliwiając przeprowadzanie prac z maksymalną dokładnością – każda szczelina powstająca podczas cięcia ma szerokość wiązki lasera. Dodatkową zaletą cięcia laserem są równe krawędzie plexi, które nie wymagają dodatkowych prac wykończeniowych – są gładkie, błyszczące i eleganckie.

Precyzyjnie wycięte plexi na wymiar przy użyciu lasera.

Ploter laserowy – precyzyjne cięcie i wycinanie w pleksi

Ploter laserowy do cięcia plexi to uniwersalne urządzenie, wykorzystujące pojedynczą wiązkę lasera o mocy, którą można dowolnie dopasować do konkretnych potrzeb związanych z obróbką danego projektu. Wiązka lasera umożliwia przecinanie pleksi, cięcie pleksi (wycinanie kształtów) oraz nacinanie plexi (grawerowanie, wykonywanie dowolnych „rowków” w tworzywie). Parametry plotera mogą być optymalizowane pod kątem danego projektu, m.in. dzięki możliwości regulacji ustawienia głowicy oraz kilku wariantom regulacji ustawienia stołu roboczego. Ponadto operator może zindywidualizować prędkość pracy plotera oraz swobodnie regulować głębokość i szerokość nacięcia, zyskując tym samym pełną kontrolę nad obrabianym pleksi.

Frezowanie otworów w przezroczystej plexi.

Cięcie i obróbka plexi frezarką CNC – technika

Frezarki CNC działają na bazie systemów CNC, czyli specjalistycznych układów sterowania numerycznego. Obróbka materiału jest tutaj w pełni zautomatyzowana i odbywa się po zaprogramowaniu pracy na minikomputerze wbudowanym w urządzenie. Programowanie frezarki CNC polega na wpisaniu odpowiednich poleceń w formie kodu alfanumerycznego, który ściśle określi pracę urządzenia, sprawiając, że wykona ono produkt o określonych przez nas parametrach. Obrabiarki CNC pozwalają na efektywną produkcję elementów z plexi (również w dowolnej liczbie identycznych egzemplarzy), przy jednoczesnym obniżeniu kosztów oraz nakładów czasu i pracy.

Cięcie białej plexi przy użyciu frezarki CNC.

Cięcie i obróbka plexi frezarką CNC – technika

Frezarki CNC działają na bazie systemów CNC, czyli specjalistycznych układów sterowania numerycznego. Obróbka pleksi jest tutaj w pełni zautomatyzowana i odbywa się po zaprogramowaniu pracy na minikomputerze wbudowanym w urządzenie. Programowanie frezarki CNC polega na wpisaniu odpowiednich poleceń w formie kodu alfanumerycznego, który ściśle określi pracę urządzenia, sprawiając, że wykona ono produkt o określonych przez nas parametrach. Obrabiarki CNC pozwalają na efektywną produkcję elementów z plexi (również w dowolnej liczbie identycznych egzemplarzy), przy jednoczesnym obniżeniu kosztów oraz nakładów czasu i pracy.

Frezowanie szkła akrylowego w kolorze pomarańczowym.

Inne narzędzia do cięcia plexi

Docinanie plexi nie zawsze wymaga zastosowania lasera, zwłaszcza gdy mowa o domowych sposobach na obróbkę tego materiału na prywatny użytek oraz pleksi o niewielkiej grubości (np. 2, 3 czy 4 mm).

Jak ciąć plexi w domu?

Poniżej prezentujemy najpopularniejsze sposoby i narzędzia do obróbki i cięcia pleksi domowym sposobem:

• cięcie pleksi rozgrzanym nożem – umożliwia wykonanie w miarę precyzyjnych cięć, również bardziej skomplikowanych wzorów; opcjonalnie można zastosować odpowiednio dobrany nóż termiczny;
• cięcie pleksi brzeszczotem – pleksi jest materiałem twardym i w niewielkim stopniu elastyczny, dlatego ta forma cięcia sprawdzi się w przypadku, gdy chcemy po prostu przeciąć tworzywo na dwie części po linii prostej; do tego typu prac należy wybrać brzeszczot o jak najmniejszych zębach, dzięki czemu zminimalizujemy ryzyko złamania / odpryśnięcia płyty, a krawędź pleksi będzie w miarę równa;
• cięcie pleksi piłką włosową – zastosowanie piłki włosowej umożliwia ręczną obróbkę cienki płyt pleksi, z dość precyzyjnym wykończeniem krawędzi tworzywa; metoda jest dość pracochłonna i wymaga doświadczenia w stosowaniu piłki;
• cięcie pleksi wyrzynarką – to najlepsza alternatywa dla dość trudnego i mozolnego ręcznego cięcia pleksi brzeszczotem; w tej opcji należy sięgnąć po wyrzynarkę dedykowaną tworzywom sztucznym (pracuje wyłącznie na niskich obrotach) lub wyrzynarkę wielobiegową, w której można ustawić prędkość pracy; tarcza do cięcia pleksi powinna mieć jak najmniejsze zęby;
• cięcie pleksi drutem oporowym – sprawdza się w obróbce mniejszych kawałków pleksi, w zależności od grubości pleksi i kształtu, który chcemy uzyskać w ramach obróbki, możemy zastosować druty różnej grubości oraz odpowiednio dobrać parametry urządzenia (temperaturę pracy);
• wiertarka i otwornica – narzędzie umożliwiające robienie dziur i wycinanie otworów w pleksi, ale również rozpoczęcie pracy wyrzynarki (wykonanie otworu, od którego zaczniemy obróbkę wyrzynarką).

Precyzyjna obróbka grubszego materiału, mającego kilkanaście lub kilkadziesiąt milimetrów, będzie wymagała zastosowania specjalistycznych urządzeń, takich jak wspomniany wyżej laser.

Jak i czym ciąć pleksi – przeznaczenie materiału

Pleksi jest materiałem charakteryzującym się wysoką odpornością na uszkodzenia mechaniczne, nietłukącym i lżejszym od tradycyjnego szkła. Dzięki właściwościom termoplastycznym szkło akrylowe można dowolnie kształtować oraz poddawać obróbce polegającej na cięciu. Dobór metod obróbki mechanicznej zależy od efektu wizualnego jaki chcemy uzyskać oraz wielkości i grubości obrabianego materiału, a także stopnia skomplikowania konkretnego projektu.

Czym ciąć płyty plexi?

Na co zwrócić uwagę wybierając metodę cięcia? Oto najważniejsze kryteria doboru metod:

• efektem cięcia pleksi mają być idealnie gładkie i błyszczące krawędzie – postawmy na cięcie plexi laserem
• mamy do wykonania dziesiątki lub setki identycznych elementów z pleksi – postawmy na laserowe cięcie pleksi lub cięcie frezarką CNC (obydwa narzędzia umożliwiają pełną automatyzację działań)
• chcemy wykonać w płytach pleksi otwory – wybierzmy laser
• grawerowanie płyt pleksi można przeprowadzić za pomocą lasera lub frezarki
• chcemy przeprowadzić precyzyjne cięcie pleksi pod kątem 45 stopni (lub innym) – wybierz cięcie frezarką
• bardzo cienkie i bardzo grube płyty pleksi tnie się najczęściej za pomocą lasera
• do prostego cięcia płyt plexi średniej grubości można wykorzystać m.in.: brzeszczot do plexi, nóż do plexi, tarcze do cięcia plexi
• do wycinania finezyjnych wzorów najlepiej wykorzystać laser lub frezarkę CNC.

Jak ciąć pleksi, żeby było bezpiecznie?

Cięcie pleksi wykonywane przez doświadczonego specjalistę, który ma do swojej dyspozycji nowoczesne urządzenia i narzędzia – jest czynnością maksymalnie bezpieczną. Mowa tutaj zarówno o sytuacjach, w których decydujemy się na cięcie pleksi laserem, cięcie pleksi piłą czy frezowanie pleksi.

Cięcie pleksi a zdrowie i przepisy BHP

Cięcie laserem pleksi wiąże się zastosowanie wiązki światła, która powoduje miejscowe topienie się materiału. Pleksi jest materiałem trudnopalnym, a podczas obróbki termicznej – z pleksi nie uwalniają się żadne szkodliwe czy trujące substancje. Cięcie pleksi laserem nie wymaga więc stosowania ochrony dróg oddechowych i jest bezpieczne dla zdrowia. Ponadto cięcie pleksi dowolnymi metodami jest również neutralne dla środowiska.

O bezpieczeństwie podczas prac związanych z obróbka pleksi decyduje dobór odpowiednich metod, umiejętność obsługi poszczególnych urządzeń i maszyn oraz przestrzeganie zasad z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Przykład? Cięcie pleksi piłą, brzeszczot do pleksi czy nóż do pleksi wiążą się z podwyższonym ryzkiem fizycznego uszkodzenia ciała. Minimalizowanie ryzyka w trakcie cięcia pleksi wymaga zastosowania m.in. solidnych rękawic ochronnych, ergonomicznego ubrania roboczego oraz ochrony oczu (okularów lub przyłbic).

Podsumowanie – jak ciąć plexi?

Pleksi to uniwersalny materiał wszechstronnego zastosowania. Jak bezpiecznie ciąć pleksi? Czym ciąć pleksi? W profesjonalnej obróbce pleksi stosuje się przede wszystkim laser (ploter laserowy), a cięcie pleksi w domu lub przydomowym warsztacie można wykonać za pomocą ogólnodostępnych narzędzi, takich jak: rozgrzany nóż lub nóż termiczny, brzeszczot, piłka, wyrzynarka, wiertarka lub otwornica. Cięcie pleksi laserem jest w pełni zautomatyzowane, a cyfrowo ustawione parametry plotera laserowego umożliwiają wykonanie maksymalnie precyzyjnych cięć (również bardzo skomplikowanych wzorów!) w dowolnej ilości identycznych egzemplarzy. Domowe cięcie wymaga odpowiedniego doboru narzędzi (m.in. ostrzy z najmniejszymi zębami), cierpliwości i doświadczenia.

Cięcie plexi laserem pozwala uzyskać najlepsze efekty, dzięki którym krawędzie nie posiadają ostrych fragmentów, są za to gładkie i estetyczne. Często stosuje się również frezerki do obróbki plexi, jednak wymagają one większej wprawy oraz dodatkowego wykończenia, a brzegi po wycinaniu plexi za pomocą frezarki, nie są tak gładkie jak w przypadku laserowego wycinania.