Fototapeta – definicja i historia

Fototapetę definiuje się jako wielkoformatowy wyrób poligraficzny, który stosuje się do dekorowania ścian. Fototapety były popularne w Polsce w latach 90-tych XX. wieku, choć ich historia jest znacznie dłuższa.

Wszystko zaczęło się od… tapet. Na początku XVI wieku, w Chinach, wielkoformatowe drzeworyty, na zlecenie ówczesnego cesarza, tworzył Albrecht Dürer – jego najsłynniejsza, wielokrotnie wznawiana i odtwarzana „fototapeta” prezentowała Łuk Triumfalny (dzieło o wymiarach 3,75 na 2,95 składało się z blisko dwustu arkuszy!). Tapety w renesansowej Europie (przede wszystkim w Anglii i Francji) pojawiły się w XVIII wieku – stanowiły wówczas tańszą alternatywę dla drogich i ciężkich gobelinów. Wybrane motywy najpierw malowano ręcznie, a później nadrukowywano techniką drzeworytu na papierze lub jedwabiu. Na przełomie XVIII i XIX wieku nastała moda na panoramy i egzotykę. Równoczesny rozwój maszyn drukarskich pozwalał na stopniowe obniżanie cen tapet i ich popularyzację. W XX wieku tapety były standardowym wyposażeniem europejskich mieszkań i domów, a w latach 70. nastała moda na cukierkowe fototapety przedstawiające sielankowe widoki i majestatyczne krajobrazy: złote plaże z palmami, lazurowe morza, łąki pełne maków i klasyczne jelenie na rykowisku.

Obecnie fototapety znowu są na topie! Sięgamy po nie aranżując zarówno prywatne przestrzenie domów i mieszkań oraz pomieszczenia firmowe / biurowe, jak i wnętrza publicznych i komercyjnych budynków i obiektów. Współczesne fototapety to szeroka gama produktów, wykonana z wykorzystaniem najwyższej jakości materiałów i różnych technologii, dostępna w niezliczonej ilości motywów. W zależności od indywidualnych potrzeb i oczekiwań – fototapety mogą stanowić wyłącznie dekorację ściany i ozdobę wnętrza lub być nośnikiem ważnych informacji czy stanowić istotny element firmowego marketingu.

Nowoczesne fototapety – podział fototapet na rodzaje

Współczesne fototapety to produkty wykonane z różnych materiałów, które można podzielić na różne rodzaje m.in. ze względu na rodzaj podłoża, rodzaj zastosowanego kleju czy sposób montażu.

Podział fototapet ze względu na rodzaj podłoża – jaki materiał?

Fototapety mogą być wykonane z różnych materiałów – ze względu na zastosowane podłoże możemy wyróżnić następujące fototapety:

• fototapety papierowe – to najtańsze podłoże to produkcji fototapet, które charakteryzują się perfekcyjnym odwzorowaniem motywów / grafik, ale równocześnie stosunkowo niską trwałością i wytrzymałością, bardzo niską odpornością na ścieranie i uszkodzenia mechaniczne oraz wilgoć i wodę; fototapety papierowe mogą być stosowane wyłącznie w pomieszczeniach suchych i na ścianach (lub fragmentach ścian), które nie są narażone na bezpośredni kontakt z ludzkimi dłońmi i różnego rodzaju przedmiotami – fototapety papierowe nie nadają się do stosowania w kuchniach i łazienkach, na ścianach znajdujących się w ciasnych ciągach komunikacyjnych oraz przedpokojach; ściana pod fototapety papierowe powinna być idealnie gładka i sucha;
• fototapety foliowe (wielkoformatowe naklejki) – fototapety foliowe to produkt, w którym nadruk wykonuje się na folii PCV o wybranej grubości; ściana pod fototapety papierowe powinna być idealnie gładka i sucha – folia wyeksponuje wszelkie wgłębienia i nierówności na ścianie;
• fototapeta lateksowa – to najpopularniejszy i najczęściej stosowany rodzaj fototapet, będący trwalszą i bardziej odporną na uszkodzenia mechaniczne i zabrudzenia alternatywą dla fototapet papierowych; grafika drukowana jest na papierze syntetyczną z domieszką lateksu, który przekłada się na doskonałe walory estetyczne produktu (perfekcyjne odwzorowanie kolorów i detali wzorów) oraz podnosi jego walory użytkowe (zapewniając fototapecie wyższą trwałość i odporność na uszkodzenia mechaniczne, zabrudzenia oraz wilgoć); fototapety lateksowe zabezpiecza się dodatkowo warstwą laminatu, dzięki któremu możliwe jest jej bezpieczne i skuteczne czyszczenie (na sucho i na mokro!); ściana pod fototapetę lateksową powinna być sucha i zagruntowana, ale nie musi być idealnie gładka – materiał zniweluje niewielkie nierówności, rysy czy wypukłości;
• fototapeta winylowa – to najgrubsza, bardzo trwała, dobrze zmywalna i odporna na uszkodzenia mechaniczne, promieniowanie UV i wilgoć fototapeta, która efektownie prezentuje nadruk i może być z powodzeniem stosowana w niemal wszystkich pomieszczeniach w domu (również w kuchni i w łazience, w miejscach nienarażonych na bezpośredni kontakt z wodą); fototapeta winylowa efektywnie maskuje niedoskonałości ściany i jest bezproblemowa do utrzymania w czystości – można ją przecierać na sucho i zmywać wodą; tapety winylowe najczęściej wykonywane są na podkładzie flizelinowym.

Uwaga: określenie fototapety flizelinowe odnosi się wyłącznie do fototapet, których flizelina została zastosowana jako element podkładowy – nadruk wykonuje się na papierze, papierze lateksowym lub PCV / winylu.

Rodzaje fototapet ze względu na sposób montażu – jaki klej i montaż?

Fototapety mogą być mocowane do ścian za pomocą różnych technik i z wykorzystaniem różnych klejów:

• fototapety samoprzylepne (wielkoformatowe naklejki) – fototapeta, której spodnia / robocza strona została wykończona warstwą kleju (najczęściej akrylowego) i zabezpieczona papierem / folią, po zdjęciu zabezpieczającego klej papieru / folii fototapetę przykleja się na gładką ścianę; minusem tego rozwiązania jest stosunkowo niska trwałość klejenia – w większości przypadków proces odklejania się narożników może rozpocząć się nawet w ciągu kilku tygodni po aplikacji (w zależności od wielkości i ciężaru fototapety, rodzaju podłoża, wilgotności powietrza w pomieszczeniu itp.);
• fototapety z klejem aktywowanym wodą – fototapety, której spodnia / robocza strona została wyposażona w warstwę kleju (niewidocznego i nieaktywnego), podczas montażu klej aktywowany jest poprzez zanurzenie produktu w wodzie – po wyjęciu fototapety z wody można ją nakleić na ścianę;
• fototapety montowane na klej wodny (najpopularniejszy sposób montażu!) – suche fototapety montowane są na klej (najczęściej o konsystencji budyniu), który podczas aplikacji nanoszony jest bezpośrednio na ścianę i / lub na spodnią / roboczą stronę tapety (w zależności od podłoża i rodzaju kleju), montaż fototapety na ścianie następuje od razu po aplikacji kleju.

Rodzaje fototapet ze względu na efekt wizualny i strukturę powierzchni

Fototapety mogą różnić się sposobem wykończenia ich powierzchni oraz stopniem połysku. Fototapety mogą mieć idealnie gładką powierzchnię (papierowe, foliowe, lateksowe, winylowe) – wykończoną z połyskiem (różnego stopnia), w macie lub półmacie. Ponadto fototapety winylowe mogą mieć fakturę inną niż gładką, np. przypominającą piasek – na całej powierzchni produktu lub wyłącznie wybranych elementach (zgodnie z zastosowanym wzorem / motywem).

Rodzaje fototapet ze względu na przeznaczenie i zabezpieczenie.

Fototapety można podzielić na produkty dedykowane do stosowania w pomieszczeniach suchych i na ścianach, które będą poza zasięgiem dłoni i innych przedmiotów (np. jedna ściana sypialni, salonu czy pokoju gościnnego, odległa i nieużytkowana ściana przestronnego holu), fototapety do pokojów dziecięcych (powinny być wykonane z bezpiecznych, certyfikowanych materiałów oraz charakteryzować się podwyższoną trwałością, odpornością na uszkodzenia mechaniczne oraz możliwością skutecznego oczyszczani) czy fototapety do kuchni i łazienek (wyłącznie najtrwalsze, odporne na wilgoć i podwyższone temperatury, ale stosowane poza strefami mokrymi). W tym kontekście można również dokonać podziału fototapet na nielaminowane i laminowane (laminacja podnosi parametry użytkowe fototapet).

Podsumowanie

Nowoczesne fototapety to szeroka gama produktów, które mogą być stosowane do oryginalnego aranżowania wnętrz domów i mieszkań oraz pomieszczeń w różnego rodzaju budynkach i obiektach komercyjnych czy publicznych. Jakie fototapety wybrać? Do dyspozycji mamy różne rodzaje fototapet, m.in. fototapety papierowe, lateksowe i winylowe, które różnią się między sobą walorami użytkowymi: trwałością oraz odpornością na uszkodzenia mechaniczne, zabrudzenia, wilgoć czy promieniowanie UV. Jakie fototapety sprawdzą się w pomieszczeniach wymagających zastosowania produktów o podwyższonej wytrzymałości? Do pokoju dziecka, kuchni i łazienki, a także do garażu czy na ściany w szkołach i galeriach handlowych – możemy wybrać ekonomiczne fototapety lateksowe lub droższe fototapety winylowe. Na wszystkich rodzajach fototapet można nadrukować w technologii druku UV – dowolną grafikę, zdjęcie, wzór czy motyw bądź napis.