Historia neonów sięga 1905 roku! To wtedy pojawiły się pierwsze lampy wyładowcze wykonane z giętych szklanych rurek, wypełnione azotem lub dwutlenkiem węgla. W kolejnych latach azot i dwutlenek węgla zastąpiono neonem, a reklamy świetlne zaczęły zyskiwać na atrakcyjności dzięki zastosowaniu kolorów. Barwiono zarówno gazy (poprzez zastosowanie luminoforu), jak i szkło. Pierwszym neonem reklamowym była instalacja wykonana w 1912 roku dla francuskiego salonu fryzjerskiego. W 1915 roku neonowe rurki opatentował francuski naukowiec Georges Claude. W Polsce neony królowały w przestrzeni miejskiej w latach 60., 70. i na początku lat 80. XX wieku. Na przełomie lat 80. i 90. zaczęły wychodzić z mody. Kultowe reklamy świetlne z tamtych lat można podziwiać w warszawskim Muzeum Neonów. 

Dzisiaj neony przeżywają swój wielki come back! Współczesne neony stosowane są nie tylko na zewnątrz! Coraz częściej trafiają do prywatnych i komercyjnych wnętrz, tworząc dekoracyjne instalacje ścienne, które dodają pomieszczeniom charakteru i… efektownie je doświetlają. Jakie są rodzaje neonów? 

Co to są lampy wyładowcze? 

Klasyczne neony to lampy wyładowcze, w których źródłem światła są wyładowania elektryczne w parach metali lub gazów. Najpopularniejszą lampa wyładowczą jest świetlówka jarzeniowa (jarzeniówka), czyli energooszczędna żarówka wypełniona parami rtęci (tzw. lampa fluorescencyjna). 

Parami rtęci z dodatkiem jodków i halogenków metali wypełnione są z kolei lampy metalohalogenkowe. Znajdują one zastosowanie przede wszystkim w dużych obiektach komercyjnych, w których mogą pełnić funkcję oświetleniową i/lub dekoracyjną. Do lamp wyładowczych zalicza się również lampy sodowe (wypełnione parami sodu, wykorzystywane przede wszystkim w oświetlaniu dróg i autostrad, terenów przemysłowych i mieszkalnych) oraz lampy ksenonowe (emitujące białe światło wykorzystywane m.in. w stroboskopach).

Klasyczne rodzaje neonów 

Neony, definiowane jako dekoracyjne lampy świetlne wykonane ze szklanych rurek, występują w dwóch podstawowych rodzajach: klasycznych neonów świecących na czerwono oraz neonów kolorowych. Klasyczne neony wykonane są z transparentnych szklanych rurek wypełnionych neonem. Kolorowe neony mogą być wykonane z transparentnych szklanych rurek wypełnionych mieszankami gazów lub ze szklanych rurek barwionych w masie. Czym charakteryzują się poszczególne rodzaje neonów?

Neony świecące na czerwono 

To najprostszy i najtańszy rodzaj klasycznych neonów. Gięte rurki wykonane z transparentnego szkła wypełnione są neonem, czyli pierwiastkiem chemicznym z grupy gazów szlachetnych (helowców). Neon został odkryty przez brytyjskich chemików w 1898 roku, a kilkanaście lat później trafił do lamp neonowych. Neon jest gazem bezwonnym i bezbarwnym. Umieszczony w transparentnym szkle, po przyłożeniu napięcia do elektrod, daje efekt świetlny – świeci czerwonym, dość intensywnym światłem. Neony odłączone od źródła napięcia pozostają transparentne.

Neonami określa się wszystkie lampy stosowane w branży reklamowej i marketingowej do tworzenia świecących reklam wizualnych oraz efektownych nośników informacji (przede wszystkim nazw firm, sklepów czy punktów usługowych). 

Kolorowe neony z transparentnego szkła 

Alternatywą dla czerwonego światła pierwszych neonówek są szklane rurki wypełnione mieszankami gazów (głównie aragonem, z dodatkiem rtęci) i pokryte od wewnątrz luminoforem. To związek chemiczny wykazujący luminescencję lub fosforescencję. Ten rodzaj neonów wyróżnia się intensywnością światła oraz możliwością uzyskania efektu świetlnego w różnych kolorach (do wyboru z szerokiej palety barw). W wyłączonych neonach rurki mają mlecznobiały kolor. 

Kolorowe neony z barwionego szkła 

Neony wykonane ze szkła barwionego w masie należą do najbardziej estetycznych, ale i najdroższych. W tym rodzaju neonów stosuje się mieszanki gazów oraz luminofor, który pokrywa ścianki szklanych rurek od wewnątrz. Szkło neonów jest dodatkowo wybarwiane w procesie produkcji, dzięki czemu rurki zachowują kolor również po zgaszeniu neonu. Luminofor jest w tym rodzaju neonów odpowiedzialny za zwiększanie jaskrawości świecenia i ewentualną modyfikację koloru. 

Neony LED – ledowa rewolucja w świecie neonów

Nowoczesną alternatywą dla tradycyjnych neonów są neony LED, czyli neony tworzone w oparciu o technologię ledową. Neoledy to innowacyjne neony wykonane z najwyższej jakości tworzyw sztucznych oraz światła LED. Mogą mieć niemal każdy kształt i wielkość oraz świecić na niemal każdy kolor. Podstawowe neoledy świecą na biało i po wyłączeniu są białe. Możesz również zaprojektować neon świecący na wybrany kolor z bazą w tym kolorze (kolor będzie widoczny również po wyłączeniu instalacji). Istnieje także możliwość stworzenia neonu RGB – kolorem i natężeniem światła będziesz mógł dowolnie zarządzać za pomocą pilota. 

Neoledy mogą być projektami bazującymi zarówno na pojedynczych literach, znakach lub motywach, jak i na wielu elementach połączonych ze sobą w dowolny sposób – najczęściej na transparentnej bazie z pleksi lub na stelażu z aluminium (stosowanym przede wszystkim w przypadku dużych neoledów przeznaczonych do ekspozycji na zewnątrz). 

Podsumowanie

Neony są wyjątkowym nośnikiem treści reklamowych lub informacyjnych oraz świetlnymi elementami dekoracyjnymi. Neony w przestrzeni miejskiej pojawiły się ponad 100 lat temu. W Polsce królowały na ulicach miast w latach 60. i 70. XX wieku. Wykonywano wówczas trzy podstawowe rodzaje neonów: neony z transparentnego szkła świecące na czerwono, neony z transparentnego szkła świecące na wybrany kolor oraz neony ze szkła barwionego świecące na wybrany kolor. Po blisko 40. latach neony przeżywają swój come back! Wracają przede wszystkim w innowacyjne postaci neonów LED. Neoledy stosowane są nie tylko w reklamie i marketingu. ale również w roli oryginalnych dekoracji ściennych – zarówno w pomieszczeniach komercyjnych, jak i prywatnych.