Czym jest grafika wektorowa a czym rastrowa?

Grafiki wektorowe i grafiki rastrowe  są szeroko stosowane, zarówno do tworzenia obrazów w internecie, jak i drukowania fizycznych produktów – ulotek, broszur oraz plakatów w różnych formatach. W grafice wektorowej obrazy tworzą linie i kształty z równań, natomiast w grafice rastrowej – obrazy tworzą piksele.

Grafika wektorowa – co to jest?

Grafika wektorowa opiera się na matematyce: krzywych, prostych, liniach i punktach oraz układzie współrzędnych, w które wymienione elementy są wpisywane. Grafika wektorowa jest edytowalna i ma pełną skalowalność, co pozwala na wykonywanie dowolnych zbliżeń, bez obaw o jakość obrazu. Pliki z grafiką wektorową są „lekkie”, łatwe do przesyłania przez Internet i szybko się ładują, co jest niezwykle ważne podczas wyświetlania stron www (cały obraz pojawia się na ekranie wybranego urządzenia w ciągu maksymalnie kilku sekund).

Obrazy w grafice wektorowej są najczęściej zapisywane w formacie .svg (scalable vector graphic), który nie jest przypisany do konkretnego programu graficznego i może być bez problemu otwierany przez większość narzędzi graficznych. Pozostałe, popularne formaty plików wektorowych to: .pdf, .eps, .syg, .cdr, .ai, .xml.

Grafika rastrowa – co to jest?

Grafika rastrowa opiera się na bitmapie, czyli bazowej matrycy, w którą wpisywane są pojedyncze piksele – połączone w taki sposób, by tworzyć obraz. Jakość grafiki rastrowej determinuje ilość pojedynczych pikseli użytych na danym obszarze roboczym, a rozdzielczość plików rastrowych opisuje skala DPI (z j.ang. dots per inch – ilość punktów obrazu na 1 cal). Grafika rastrowa może być powiększana, ale przy zastosowaniu dużych powiększeń – kontury będą rozmazane, a w obrazie będą widoczne pojedyncze piksele.

Przyjmuje się, że na stronach www i w różnego rodzaju prezentacjach internetowych stosuje się obraz o rozdzielczości od 72dpi do 96dpi – to pliki stosunkowo „lekkie”, które nie będą stwarzać problemów podczas ładowania się. Pliki z grafiką rastrową w wysokiej rozdzielczości są „ciężkie”, trudne do przesyłania przez Internet oraz mogą stwarzać problemy podczas ładowania się na stronach www. Z kolei w poligrafii, w publikacjach małoformatowych, których efekty są oglądane z bliskiej odległości – stosuje się grafiki o rozdzielczości około 600 dpi, a do druku wielkoformatowego, gdzie grafiki oglądane są z dużej odległości – można zastosować pliki o niższej rozdzielczości (nawet 150 dpi).

Obrazy w grafice rastrowej są najczęściej zapisywane w formatach: .jpg (mapy bitowe JPEG), .tiff (mapa bitowa TIFF), .png (format Portable Network Graphics), .psd (mapa bitowa – rastrowa Photoshop), .gif (mapa bitowa CompuServe), .bmp (mapa bitowa Windows) i .osmac (mapa bitowa – rastrowa MACPoint).

Porównanie: grafika rastrowa i wektorowa

Obie grafiki umożliwiają przedstawienie dowolnych obrazów i zdjęć, w dowolnej kolorystyce. Zarówno grafika wektorowa, jak i grafika rastrowa mogą być stosowane do tworzenia obrazów przeznaczonych do publikacji w Internecie, jak i do druku i do zastosowania w poligrafii. Czym się różnią? Jakie mają wady i zalety?

Grafika wektorowa a rastrowa – różnice

Różnice między grafiką wektorową a rastrową dotyczą przede wszystkim skalowalności obrazów, wagi plików graficznych oraz możliwości edytowania i konwertowania.

• skalowalność – grafika wektorowa jest elastyczna i w pełni skalowalna, można dowolnie zmieniać wielkość obrazu, a szczegóły i linie w kontrastach będą niezmiennie ostre i wyraźne; grafika rastrowa ma spore ograniczenia w tej kwestii i po każdym skalowaniu obraz traci jakość, kontury i linie stają się rozmazane, a piksele widoczne;
• waga plików graficznych – grafika wektorowa opiera się na równaniach matematycznych, które nie wymagają wiele miejsca, dlatego pliki z obrazami wektorowymi są zazwyczaj „lekkie” / mają mniejszy rozmiar (wyjątkiem są bardzo złożone pliki wektorowe, które mogą być znacznie większe od ich rastrowych odpowiedników); ciężar / rozmiar plików z grafiką rastrową zależy bezpośrednio od DPI – im wyższe DPI tym lepszej jakości obraz, ale również znacząco większy rozmiar pliku;
• możliwość edytowania – obrazy w grafice wektorowej są bezproblemowe w kontekście edytowania ich zawartości, edytowanie plików rastrowych jest trudniejsze, wymaga zastosowania odpowiednich narzędzi graficznych i posiadania sporych nakładów pracy;
• możliwość konwertowania – grafikę wektorową można szybko przekonwertować w grafikę rastrową, przekonwertowanie grafiki rastrowej na obraz wektorowy jest zdecydowanie trudniejsze (zwłaszcza, gdy chcemy konwertować zdjęcia cyfrowe!).

Grafika wektorowa a rastrowa – wady i zalety

Wady i zalety grafiki wektorowej i rastrowej dość jasno pokazują, że w zdecydowanej większości przypadków to grafika wektorowa jest tą, która gwarantuje lepszej jakości obraz i bezproblemową obsługę plików. Jaka jest różnica między grafiką wektorową a rastrową?

Zalety grafiki wektorowej:

• skalowalna – można wykonywać nieskończenie dowolne przybliżenia obrazu bez wpływu na jakość obrazu
• edytowalna – można przeprowadzać dowolne zmiany w grafice
• lekka – pliki wektorowe mają z reguły niewielki rozmiar, są łatwe do przesyłania i bez problemu ładują się na stronach www
• pozwala uzyskać bardzo ostre szczegóły i linie w kontrastach
• może być przekonwertowana na obraz rastrowy (tzw. rasteryzacja plików).

Wady grafiki rastrowej:

• problemy ze skalowalnością – powiększanie / przybliżanie obrazu rastrowego powoduje rozmycie konturów i linii oraz uwidacznia piskele
• trudna edycja
• ciężka – pliki rastrowe mają z reguły duże rozmiary i zajmują sporo miejsca na dysku (ich ciężar jest bezpośrednio powiązany z jakością i rozdzielczością obrazów – im wyższa jakość, tym cięższy jest plik z grafiką)
• niemożliwe jest uzyskanie ostrych krawędzi przy kontrastujących kolorach
• trudna konwersja na obraz wektorowy.

Wykorzystanie grafiki wektorowej i rastrowej – którą grafikę wybrać?

Obie grafiki są szeroko stosowane – część zleceń na grafiki może być realizowana w obydwu technikach, inne wymagają zastosowania konkretnej z nich. W większości przypadków numerem jeden jest grafika wektorowa, jako ta bardziej uniwersalna i gwarantująca lepsze efekty jakościowe / wizualne, bez względu na detale zlecenia.

Grafiki do druku mało i wielkoformatowego mogą być tworzone z wykorzystaniem obydwu rodzajów grafik. Banery reklamowe, bilbordy, pełnokolorowe grafiki na samochody, naklejki i wlepki, ulotki, katalogi i foldery oraz różnego rodzaju nadruki na gadżetach reklamowych mogą być przygotowywane zarówno w plikach wektorowych, jak i w plikach rastrowych (w razie potrzeby – z odpowiednią, bezstratną kompresją).

Jeśli w zleceniach na grafikę pojawiają się litery, cyfry, piktogramy czy logotypy – zdecydowanie lepiej sprawdzi się grafika wektorowa. Grafika wektorowa wykorzystywana jest m.in. przez twórców logotypów – logo zaprojektowane i wykonane w grafice wektorowej będzie tak samo ostre i wyraźne zarówno w małym formacie (np. na wizytówce), jak i w wydaniu wielkoformatowym (np. wydrukowane na bilbordzie reklamowym). Z grafiki wektorowej korzystają również graficy tworzący różnego rodzaju ikony i infografiki, a także ilustracje, które mogą być następnie dowolnie wykorzystywane- w druku i na stronach www. Ponadto grafika wektorowa stosowana jest wszędzie tam, gdzie tworzony jest projekt, który będzie jeszcze dopracowywany, poprawiany i edytowany.

Podsumowanie – grafika rastrowa i wektorowa

Grafika wektorowa i grafika rastrowa to dwie metody tworzenia obrazów, które mogą być przeznaczone do druku lub na strony www. Grafika wektorowa opiera się na matematycznych wzorach, pliki wektorowe gwarantują doskonałą jakość obrazu (bez względu na skalę!), są lekkie i bezproblemowe w obsłudze (mogą być edytowane, z łatwością przesyłane i dowolnie konwertowane na rastrowe). Z kolei grafika rastrowa to obrazy składające się z pojedynczych pikseli wpisanych w matrycę / bitmapę – jakość obrazów rastrowych zależy od DPI, a im wyższa rozdzielczość grafiki, tym więcej waży plik. Wszędzie tam, gdzie priorytetem jest dokładność grafiki i jej jakość, możliwość bezstratnego skalowania i edycji oraz lekkość pliku – wybieramy grafikę wektorową!